Vrijdag 6 april. De vraag had ook kunnen zijn: wanneer leer je? Op welke momenten? Met een boek voor je neus sommen maken of een spellingsoefening doen? Achter een laptop de tafels oefenen? In gesprek met elkaar? Eigenlijk is het moeilijk om niet te leren, omdat je uit elke situatie wel iets kunt halen waar je later weer gebruik van kunt maken. Soms leer je bewust. Spellingregels, wiskundige formules leer je door ze te zien, te horen, toe te te passen en te onthouden. Soms gebeurt het leren zonder dat je er erg in hebt. Opeens kun je iets wat je hiervoor nog niet kon. Ik zie het vaak. Kinderen die eerst nog niet zo goed weten wat ze moeten doen, ze lopen rond, ze kijken rond, ze weten niet wat ze willen. Dan komt een van hen met een voorstel: “Laten we een spelletje spelen.” Ze zijn vijf jaar en pakken ‘Pluk van de Petteflet’. Een spel met vakjes, een dobbelsteen, figuurtjes die op weg zijn naar een feest, Dollie de Duif en de Heen- en Weerwolf. Hiervoor moet je kunnen tellen (de stippen op de dobbelsteen en de vakjes die je mag lopen), op je beurt kunnen wachten, weten wanneer het spel is afgelopen. Winnaar is degene die het eerst op het feest arriveert. Ik kijk alleen maar. Ze spelen het spel en als ze uitgespeeld zijn, zegt Joos tegen mij: “We waren alle drie op het feest aangekomen en hebben het samen gevierd.” Leren samenwerken, dat ging hier helemaal vanzelf.

Donderdag 5 april. Bemiddelingskring. Met hun lunch op een bordje -tosti met veel ketchup- komen ze binnen, de leerlingen die meedoen aan de bemiddelingskring. Ingediende, indiener, en degenen die vertegenwoordiger zijn vanuit hun leeftijdskring. Een lastige kwestie. Ruzie om scheldwoorden en heftige boosheid. Is er een oplossing? We komen er niet uit. Als de een met een idee komt, keurt de ander dat af. Ze willen een échte oplossing, die voor langer kan gelden. Uit elkaars buurt blijven kan voor nu misschien even helpen. Volgende week praten we er verder over.

Maar wat gebeurt er ondertussen? We zitten in de woonkamer en worden gestoord door binnenkomende kinderen. Ik raak geïrriteerd, “Jongens, dit kan echt niet!” “Rustig”, zegt Dechen, “zij weten ook niet dat hier bemiddelingskring is.” Ik glimlach. Hij heeft gelijk. Wat fijn als kinderen je vertellen hoe het moet.

Donderdag 5 april. Julo is 4 en spreekt Tsjechisch. En een klein beetje Engels: “No!”. Hij houdt van boeken, van plaatjes kijken en voorgelezen worden. Dat komt goed uit. Ik heb zin om voor te lezen. Hij komt zelf met dit boek, ‘Een sok met streepjes’, van Joke van Leeuwen. Een boek met plaatjes, waarbij hij zelf steeds het woord mag zeggen dat op het plaatje staat: ‘sok’, ‘pop’, ‘stoel’. Hij kijkt en zegt de woorden. Hij spreekt Nederlands! Ik vertel het verhaal en hij ziet wat er gebeurt. Lacht erom, een muis met een sok op zijn kop, een pop met een doos op haar hoofd. De sok met streepjes was kwijt en wordt weer gevonden. Hoera! Dan is het tien uur en gaan we iets drinken. “Ik wil appelsap”, zegt Julo.